27, juli 2025

Overdenking over de waarde van ons eigen informatiesysteem ten opzichte van alles wat in de buitenwereld te vinden is.

Als we willen, kunnen we de hele dag worden voorzien van informatie. Tegenwoordig kunnen we zo’n beetje alles wel online vinden. Even los van de kwaliteit is er gewoon heel veel beschikbaar. De hoeveelheid neemt iedere dag nog enorm toe zelfs. En we hebben er niet alleen toegang toe, we hebben zelf ook de mogelijkheid onze eigen informatie te delen met de wereld. Wat geweldig is natuurlijk. Het maakt ons leven makkelijker, we zijn zelfredzaam, geïnformeerd en verbonden. Althans, dat is de ene kant.

Want tegelijkertijd hebben we te maken met desinformatie, ervaren we regelmatig (en steeds vaker) een overload en voelen onze verbindingen oppervlakkiger dan ooit. Om maar een paar nadelen te noemen. Maar, niet getreurd, want daar zijn ook allerlei oplossingen voor natuurlijk. Denk aan fact-checkers, (AI) tools die ons nog meer uit handen nemen en social media die juist offline contacten stimuleren.

Wat ik me echter afvraag, is of dat werkt. Want zoals ik wel vaker doe, zoom ik graag uit. Kijk ik naar het grotere plaatje. De onderliggende motivaties en verschillende perspectieven. Ik vraag me af waarom dingen zijn zoals ze zijn. Wat de bedoeling ervan is. Dat ontstaat vaak bij mezelf of bij wat ik zie in mijn directe omgeving en dan kijk ik of dat ook verder reikt, wat vaak wel zo is. Ik observeer de trends in de maatschappij, op allerlei gebieden, en dan vooral de impact daarvan op ons mensen. En zo creëer ik mijn eigen visie, die ik dan zo nu en dan ook zelf weer deel.

Al die informatie is eigenlijk alleen maar afleiding. Van jezelf. En je eigen wijsheid.

Eerlijkheidshalve heb ik natuurlijk ook regelmatig die neiging. Om mezelf af te leiden met allerlei vormen van informatie. Zeker op dagen waarop ik minder goed in mijn vel zit. Dan sta ik open voor beïnvloeding en blijf ik bezig, met niks eigenlijk. Het wordt dan zelfs een neerwaartse spiraal, waarbij ik nog onzekerder word. Omdat er zoveel verschillende informatie is en perspectieven zijn dat ik het niet meer bij kan houden. En eigenlijk steeds verder afdrijf van mezelf. Tot er een moment komt, dat ik me realiseer dat het buiten nooit genoeg voor me is. En ik het toch echt zelf te bepalen heb.

Dit verschijnsel zie ik terug in het collectief, in de maatschappij. Terwijl de informatiebronnen toenemen en de verwerking steeds efficiënter wordt, ontstaan er ook steeds meer tegenbewegingen om de informatie te controleren en beheersbaar te maken. Hoewel het lijkt alsof alle mogelijkheden die we tegenwoordig hebben een verbetering opleveren, maken we het ook steeds ingewikkelder. En is onze aandacht alleen maar meer op de buitenwereld gericht.

Tegelijkertijd zie ik dat de behoefte van mensen om zich terug te trekken steeds groter wordt Er treedt verzadiging op. Mensen worden kritischer en bewuster van waar ze energie aan willen besteden. Omdat ze zich realiseren dat overmatig gebruik weinig bijdraagt aan waarde, voor zichzelf en anderen. Want dat is uiteindelijk ieders werkelijke behoefte. Zingeving, hoe groot of klein ook.

De antwoorden liggen in ons, niet daarbuiten.

Van jongs af aan leren we dat we door vragen te stellen kennis opdoen. En dat we leren vooral met ons brein doen. Het zit diep in ons verankerd dat we alles willen begrijpen en verklaren. Onze ratio wordt voor velen zelfs het belangrijkste middel geacht om beslissingen mee te maken. Ik geloof echter dat ons brein vooral de functie heeft van informatie verwerking en oplossingsrichtingen bedenken. Niet perse om daar vervolgens ook een keuze uit te maken over wat klopt voor onszelf.

Daar komt bij dat we door de grote hoeveelheid aan informatie die beschikbaar is in de buitenwereld, je als individu in absolute aantallen natuurlijk flink in de minderheid bent. En aan ‘minder’ hangt, veelal onbewust, een beoordeling: namelijk dat het minder goed is. Impliciet heerst het beeld dat de eigen wijsheid van het individu daardoor minder belangrijk is. Of anders gezegd, alles buiten lijkt waardevoller. Maar is dat werkelijk ook zo?

Even terug naar informatie’ Om een ‘goede’ keuze te kunnen maken, hebben we mijn inziens niet alleen onze ratio nodig. Ik zet goed bewust tussen haakjes, omdat het altijd een persoonlijke beoordeling. En om een goede beoordeling te kunnen maken hebben we ook gevoel nodig, iets wat niet in onze bovenkamer zit. Dat zit lager in ons lichaam, in ons hart en buik.

Het registreren van gevoel is dus een individueel proces. Een persoonlijke ervaring. In je eigen lijf. Natuurlijk heeft het een wisselwerking met je hoofd, of vooral met jouw perspectief, dus dat maakt de ervaring helemaal uniek. Dat maakt mijn inziens dat ook niemand anders het voor je kan doen.

Door de overmatige waardering voor ons brein en alles wat er in de buitenwereld gebeurt, zijn we echter de verbinding met onze eigen wijsheid kwijt. We lijken vergeten te zijn dat we zelf ook beschikken over een ‘systeem’ dat informatie op waarde schat. Denk meer eens aan ons zenuwstelsel en energiehuishouding. Dat al reageert voordat je hoofd het überhaupt doorheeft. Je hersen geven er vervolgens pas betekenis aan. Let maar eens op waar je van in de kramp schiet of op leegloopt.

Als het aankomt op onze eigen koers, dan dienen we echt meer naar binnen te keren en in de stilte te luisteren naar onszelf. Te vertrouwen op onze eigen wijsheid. Wanneer we zuiver in verbinding zijn met onszelf en goed kunnen voelen, dan hebben we veel minder informatie van buiten nodig. Simpelweg omdat we al weet wat klopt en wat niet. Want ons eigen systeem reageert al. Met fysieke sensaties. Met emoties. En natuurlijk met gedachten. Wanneer we daar meer bewust van worden, dan zullen we ervaren hoe enorm waardevol dat is. Scheelt ook letterlijk tijd, twijfel en angst. Betekent niet dat alle beschikbare informatie in de buitenwereld slecht is en we helemaal geen informatie meer tot ons hoeven te nemen, echt niet, het is ook een verrijking, tot op zekere hoogte. Maar de behoefte om te halen wordt kleiner.

Althans, dat is mijn ervaring. Ben benieuwd naar andere ervaringen en gedachten hierover. 🙏